กะกลางคืนที่โรงงานในชลบุรี เครื่องแมชชีนนิงเซ็นเตอร์เดินงานตามปกติ อยู่ ๆ สปินเดิลชะลอลง ไฟเตือนกะพริบ ผู้ปฏิบัติงานรู้สึกว่า “เสียงไม่เหมือนเดิม” จึงหยุดเครื่อง แต่เมื่อเริ่มใหม่ มอเตอร์สปินเดิลกลับร้อนจนไลน์หยุดครึ่งวัน เรื่องนี้แม้เป็นกรณีสมมติ แต่คล้ายสิ่งที่เกิดขึ้นจริงบ่อยครั้ง สัญชาตญาณบอกความผิดปกติได้ แต่หากไม่แปลงเป็น “ตัวเลข” ก็มักสายเกินไป

■ ทำไมต้องเริ่มตอนนี้
การลงทุน CNC และระบบอัตโนมัติใน EEC กำลังเร่ง ขณะเดียวกันตลาดและการเปลี่ยนผ่านสู่ EV ทำให้ไลน์ผลิตต้องยืดหยุ่นมากขึ้น เป้าหมายไม่ใช่แค่ “ไม่หยุด” แต่คือ “เลือกเวลาหยุดได้”

ในสภาพร้อนชื้นและโหลดตัดเฉือนที่เปลี่ยนตลอด มอเตอร์มักเริ่มมีอาการเล็ก ๆ เช่น เยื้องศูนย์ ไม่สมดุล ความหลวม หรือพัดลมระบายเสื่อม ซึ่งสะท้อนผ่าน “รูปแบบการสั่น” ที่ละเอียดเกินกว่าจะฟังออก ยิ่งเปลี่ยนจิ๊กบ่อย การแยกว่าปัญหามาจาก “งาน” หรือ “เครื่องจักร” ก็ยาก

■ วิธีเปลี่ยนความรู้สึกเป็นตัวเลข
ใช้ RMS vibration velocity เป็นตัวเลขหลัก แล้วดูแนวโน้มและสเปกตรัมควบคู่:

‐ Unbalance: 1× โตตามความเร็ว
‐ Misalignment: 2× เด่นและแกนตามยาวสูงขึ้น
‐ Looseness: สเปกตรัมกว้าง มีถี่ย่อย
‐ Bearing: ความถี่สูง ตรวจด้วย Envelope Analysis

เพื่อไม่ให้เตือนผิด ควรตั้ง Two-level alarm (Trend/Action) พร้อมเวลาหน่วง และกำหนด Threshold จากเส้นฐานหน้างานจริง ไม่ใช่ค่าทั่วไป

อุปกรณ์ที่ช่วยเริ่มต้นง่าย:
‐ MODEL-1332B: เครื่องพกพาสำหรับเก็บเส้นฐาน
‐ MODEL-2502: ตัวส่งสัญญาณสั่นสะเทือน 4–20 mA เข้าระบบ PLC/SCADA
‐ MODEL-2590C: จอพร้อมรีเลย์เตือนในตู้

■ การใช้งานจริง
เริ่มจาก “เรียนรู้หน้าตาปกติของตัวเลข” เก็บเส้นฐานในรอบและโหลดจริง เพื่อให้ทีมแยกได้ว่าสัญญาณต่างเพราะ “กระบวนการ” หรือ “เครื่อง” ใช้ MODEL-1332B ตรวจจุดที่หูได้ยินเสียงผิดหรือไฟกะพริบ เพื่อยืนยันเป็นข้อมูล จากนั้นติดตั้ง MODEL-2502 ในตำแหน่งคงที่ และใช้ MODEL-2590C ตั้งสัญญาณเตือนสองระดับโดยเน้นแนวโน้มต่อเนื่องมากกว่าการเปลี่ยนแปลงชั่วคราว

ผลลัพธ์ที่เห็นบ่อย:
‐ ตรวจเจอก่อนมีเสียงผิดปกติ
‐ ลดความเสี่ยงหยุดกะทันหัน
‐ ย้ายงานซ่อมเข้าสู่แผนที่ควบคุมได้

■ สรุปและคำแนะนำจาก Showa Sokki
หูของแต่ละคนต่างกัน แต่ตัวเลขคือภาษากลาง เริ่มด้วยการเก็บเส้นฐาน ใช้ MODEL-1332B เพื่อตรวจง่ายและเร็ว ขยายด้วย MODEL-2502 สำหรับมอนิเตอร์ต่อเนื่อง และเพิ่ม MODEL-2590C หากต้องการสัญญาณเตือนในตู้ ทีม Showa Sokki พร้อมช่วยเลือกเครื่องที่เหมาะที่สุดและสอนวิธีใช้งานตั้งแต่เริ่ม

สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติม กรุณาดาวน์โหลด PDF หรือ ติดต่อเราได้ทันที

------------------------------------------------------------------
Main product/process :
- MODEL-1332B: https://prime.nc-net.com/105994/th/product_others/detail_goods/25249
- MODEL-2502: https://prime.nc-net.com/105994/th/product_others/detail_goods/25250
- MODEL-2590C: https://prime.nc-net.com/105994/th/product_others/detail_goods/25333

Download :
- MODEL-1332B (ดาวน์โหลดฟรี): https://prime.nc-net.com/105994/th/catalog/detail/7286
- MODEL-2502 (ดาวน์โหลดฟรี): https://prime.nc-net.com/105994/th/catalog/detail/7547
- MODEL-2590C (ดาวน์โหลดฟรี): https://prime.nc-net.com/105994/th/catalog/detail/7546
------------------------------------------------------------------


【Glossary】
‐ RMS vibration velocity: ตัวชี้วัดหลัก หน่วย mm/s RMS
‐ Two-level alarm: แยก Trend และ Action พร้อมเวลาหน่วง
‐ Threshold: เกณฑ์จากเส้นฐานหน้างาน
‐ Misalignment: 2× เด่น แกนตามยาวสูงขึ้น
‐ Unbalance: ส่วนประกอบ 1× โตตามรอบ
‐ Mechanical looseness: สเปกตรัมกว้างและมีถี่ย่อย
‐ Envelope analysis: เทคนิคดึงสัญญาณความถี่สูงจากแบริ่ง
‐ FFT: การแปลงฟูริเยร์อย่างรวดเร็ว
‐ RMS / Peak / P-P: หน่วยทั่วไป mm/s RMS, m/s² Peak, μm P-P

【References】
‐ แนวโน้มการลงทุนอัตโนมัติใน CNC ในประเทศไทยและ EEC
‐ ISO 10816/20816 vibration assessment for motors
‐ Envelope & FFT analysis for bearing diagnosis
‐ การสื่อสารด้วยข้อมูลระหว่างฝ่ายผลิตและบำรุงรักษา


#CNC #MachineTool #MotorVibration #PredictiveMaintenance #ISO10816 #ShowaSokki #EEC #ConditionMonitoring #SpindleMotor #EnvelopeAnalysis

(Last update : 2025-09-10)